Bốn giai đoạn phải trải qua khi học một kĩ năng mới
Hôm trước trong buổi mentoring 1-1, một bạn học viên Cornerstones đã thỏ thẻ với EdSpace là "sao hồi xưa em phát âm sai quá trời mà em nào có biết cứ nói phăng phăng, còn giờ biết thân biết phận rồi thì thành ra hay ngập ngừng sợ sai khi nói quá T__T" Ahihi không sao hết bạn ơi vì thực ra bạn đang trải qua một trong bốn giai đoạn cần thiết để học một kĩ năng mới đấy [1]. Bình tĩnh ngồi xuống đây ăn miếng bánh trung thu rồi thử xem mình đang ở giai đoạn nào hen
Giai đoạn 1: Unconscious incompetence Đây là giai đoạn tự tin có thừa nhưng tự nhận thức về năng lực thực sự của bản thân thì chưa theo kịp. Có thể lúc này bạn đã thử nghe người ta nói rồi nhại theo, và đinh ninh là mình phát âm giống bản xứ rồi. Hoặc có thể bạn nghĩ rằng âu kê mình xài tiếng Anh mà ngó bộ người ta cũng hiểu nên chắc mình nói cũng ổn lắm đó. Cho đến khi bạn lờ mờ nhận ra người nghe thường xuyên phải hỏi lại nội dung, hoặc khéo léo chỉnh giúp mình cách phát âm, thì bạn lờ mờ nhận ra có cái gì sai sai ở đây.
Giai đoạn 2: Conscious incompetence Đây là giai đoạn hoang mang cuộc đời =))) - lúc bạn nhận ra thôi rồi xưa giờ mình phát âm sai tùm lum luôn mà không nhận ra T___T Nào là thiếu âm đuôi -s và -ed, phát âm sai các âm liên quan đến -th, -sh. Rồi hoá ra tiếng Anh ngoài âm ra còn có level cao cấp hơn là word stress, sentence stress, intonation và connected speech khiến cho bài nói nghe hay hơn (mà hồi xưa mình không biết vì sao nó hay hơn).
Để có được sự tự nhận thức này về điểm cần cải thiện của bản thân, bạn sẽ cần nhận được nhiều nhận xét cũng như lượng thông tin đủ và đúng. Đó là lý do vì sao EdSpace đem đến nhiều hoạt động trong giai đoạn vỡ não này, bao gồm các feedback được cá nhân hoá từ giáo viên và từ bạn bè, cũng như các buổi pronunciation workshops giúp bạn rà lại các kiến thức cơ bản và bổ sức các kiến thức nâng cao cả về nguyên âm, phụ âm (cho level Foundation, Cornerstones) và về word stress, sentence stress, intonation (cho level Keystones). Việc tiếp nhận các thông tin đủ sẽ giúp bạn hoang mang cũng vừa đủ =)) (vì hoảng loạn quá là đâm ra sợ hãi tiếng Anh luôn haha)
Lúc này, vì nhận ra những thiếu hụt của bản thân mà bạn sẽ có xu hướng nói chậm hơn, cố gắng nhận thức được cách mình đang phát âm, dù chưa thành công.
Giai đoạn 3: Conscious competence Đây là giai đoạn tăng tốc. Bạn thấy được sự tiến bộ của bản thân, dần nhận ra mình phát âm sai ngay tại thời điểm đó và sửa lại được. Tuy nhiên, việc bạn thực hiện đúng đến từ việc "tập trung" và "kiểm soát." Vd :lúc nhớ thì mới phát âm -ed, còn lại thì vẫn thiếu tới lui. Lúc này đây sự hỗ trợ từ giáo viên sẽ giảm dần, mà thay vào đó, việc tiến bộ của bản thân đến từ sự nhận thức nội tại.
Giai đoạn 4: Unconscious competence Yayyyy! Chúc mừng bạn. Lúc này đây việc phát âm đúng trở thành một phần của tiềm thức. Bạn có thể phát âm -ed, -s đúng là không cần phải suy nghĩ quá nhiều về nó. Bạn biết cách nhấn nhá trong câu để thể hiện mục đích giao tiếp. Nhưng đừng quá vui mừng nhé, vì bạn có thể dễ dàng rơi lại Stage 1 (Unconscious incompetence), nghiễm nhiên tin rằng mình năng lực của bản thân đã okie và không muốn đào sâu quan sát bản thân hay học thêm cái mới. Bạn biết đấy, sự học là vô biên mà
Cũng chính vì sự học là vô biên, EdSpace chúng mình thường xuyên có những workshop dành cho từng cấp độ của các bạn. Những nội dung phát âm bên trên cũng là một phần trong Pronunciation workshop được tổ chức định kì cho level Foundation & Cornerstones. Đối với level keystones, các bạn sẽ có các workshops mới trong thời gian tới (suprasegmental features of pronunciation, và advanced sentence writing á nè :”>).
Ngoài ra, các bạn có thể ôn tập & hệ thống các kiến thức về pronunciation do EdSpace chia sẻ ở đây:
-> EdSpace Webinar (public) về Pronunciation: https://youtu.be/fHW2QGmPyZc
-> Bài viết EdSpace Notes về Pronunciation: https://www.facebook.com/LearnwithtomEdSpace/posts/2206472662781001
Chúc các bạn học vui nhen
Written by Ms. Hạnh Nguyên & Tom
[1] The four stages for learning any new skills - Noel Burch.
[Picture 1]: hình chụp một phần của sách Learning Theories (simplified) - Bob Bates (2nd edition), có đề cập đến model của Noel Burch mà chúng mình chia sẻ ở trên.
[Picture 2]: hình workshop ấm cúng vui vẻ của level foundation & cornerstones với thầy Dũng ạ
Kommentare