Tiếp nối bài viết về việc tự tập nói kỳ trước, #EdSpace gửi các bạn một vài ghi chép chia sẻ nhằm giúp các bạn có thể định hướng cho việc rèn luyện kỹ năng nói nâng cao. Phần chia sẻ này dựa trên giả định là các bạn đang luyện tập kỹ năng nói tiếng Anh (speaking), phục vụ cho việc (1) thi các bài chuẩn hoá, và (2) rèn luyện kỹ năng nói tiếng Anh học thuật.
Thông thường, kỹ năng speaking ở các bài thi chuẩn hoá được chấm dựa trên nhiều tiêu chí, nhưng tựu trung lại có thể liệt kê như sau:
Thứ nhất: hỏi gì trả lời nấy
- Bạn có hiểu câu hỏi không?
- Bạn có trả lời đúng nội dung câu hỏi không?
Thứ hai: trả lời cho người ta hiểu
- Bạn nói người ta có nghe được không? (PHONETICS – ngữ âm, gồm pronunication, stress, rhythm, intonation)
- Bạn có từ vựng để diễn đạt điều muốn nói không? (VOCABULARY – lexical resource – bạn có đủ từ? dùng có đúng từ? dùng từ có hay và tự nhiên?)
- Bạn diễn đạt người ta có hiểu không? (GRAMMAR – gồm tenses, S-V grammar, sentence structures, etc)
- Ý tưởng của bạn có mạch lạc, dễ hiểu không? (IDEA DEVELOPMENT, gồm ideas & arguments, coherence, cohesion, etc)
- Bạn nói có trôi chảy không? (FLUENCY)
Ngoài ra, ở mức độ cao hơn, bạn cần tạo ra thiện cảm cho người nghe để họ tiếp nhận tốt hơn, bằng cách vận dụng các yếu tố phi ngôn ngữ (non-verbal factors: giọng điệu, tốc độ nói, mắt nhìn, tư thế, cử chỉ tay, etc.)
Hiểu được như vậy, mình nên tìm đọc, học và luyện tập các nội dung tương ứng. Trong đó:
- Phonetics & grammar: ít nội dung nhất, học nhanh nhất, mà xài được cả đời. Bạn có thể học từ cuốn Essential phonetics for the IELTS, và cuốn Essential Grammar for the IELTS.
- Vocabulary: bổ sung hoài hoài, nhưng đến một lúc nào đó, bạn sẽ có lượng từ vựng “đủ xài” cho hầu hết các chủ đề (~3000 từ). Giáo trình đề xuất: Vocabulary for the IELTS & bộ English Vocabulary in Use.
- Idea development: đây là phần đa số các bạn khi qua giai đoạn trung cấp đều bị vướng mắc: tìm ý thế nào? Sắp xếp ý ra sao? Diễn đạt sao cho thuyết phục?
Để khắc phục vấn đề idea development, mình khuyến khích các bạn tìm hiểu về debate và tham khảo các trang về debate (ví dụ:https://idebate.org/). Trang này cung cấp các chủ đề thảo luận và các ý tưởng debate cụ thể, tha hồ học từ vựng & ý tưởng & cách trình bày, không chỉ tốt cho speaking mà còn cho cả writing và thinking.
Ngoài ra, tham dự workshop, chuyên đề, các cuộc thi về tiếng anh, hùng biện, tranh biện,etc. cũng là một phương pháp hữu hiệu để rèn luyện. Với cấp ba, bạn có thể xem Trường Teen, hoặc với sinh viên đại học, bạn có thể xem các chương trình mô phỏng Liên hiệp quốc (MUN – Models of United Nations).
Túm lại là, với Speaking, vỏ ngôn ngữ là bên ngoài, ruột ý tưởng là bên trong. Hãy tích luỹ ruột từ sớm và xây vỏ cần mẫn, đến một ngày mở miệng là “tiếng hoa tiếng ngọc” cứ thế dạt dào nhen hihi<3
EdSpace mến chúc các bạn học tốt nha. Có cách nào hay nữa, bạn comment chia sẻ cùng EdSpace nhé ^^